Met patiënten psychiatrie ontwikkelen we een veranderritueel. Een probleem in het onderzoek naar tijdsbewustzijn tot dusver is namelijk dat ondanks filosofische en wetenschappelijke diepgang het moeilijk inzetbaar bleek in de klinische praktijk. Om deze slag te kunnen maken schrijven we muziek, ingebed in een ritueel dat mensen kan helpen de weg naar verandering te vinden. Hiermee slaan we een brug tussen filosofische ideeën over tijd en wat we weten over tijdsbewustzijn uit ervaringsverhalen van patiënten.
Luister hier twee rapportages van de NTR van het eerste muzikale experiment in het UMC Utrecht van afgelopen december:
- Tussentijd onderzoekt relatie tijd, muziek en psychisch leed | NPO Klassiek
- Muzikaal experiment in het UMC Utrecht | NPO Klassiek
Wil je nog meer achtergrondinformatie over de samenhang tussen psychiatrie-geschiedenis, muziek en actualiteit in de GGZ? In deze Studium Generale lezing kun je een uitgebreid publiekscollege terugkijken:
Wat bedoelen we met ‘leven in het nu’? (youtube.com)
Of lees hieronder de opbouw van het onderzoek terug in de preregistratie.
tijd
De psychische ziekten van nu hebben allemaal te maken met tijd. We zeggen ‘tijd heelt alle wonden’, ‘dingen in je eigen tijd doen’ en ‘komt tijd komt raad’. Of mindfull streven naar het ‘hier en nu’. Tijd lijkt ons probleem geworden.
taal
Tijd is moeilijk te vangen in taal. We hebben begrippen als ‘een half uurtje’, een minuut, een uur. Een ‘half uurtje’ vliegt voorbij op een date als je verliefd bent. Maar een ‘half uurtje’ duurt heel lang als je bij de tandarts zit. Dat is moeilijk met taal te omschrijven. De taal fixeert de tijd. Een verhaal gaat van A naar B naar C.
muziek
Muziek kan helpen om tijd beter te begrijpen. Door muziek kun je tijd ‘voelen’. Muziek maakt ervaringen vloeiend. Daarom gebruikt Susanna niet alleen tekst, maar componeert ze muziek. In muziek kan je tegenstrijdige emoties voelen op hetzelfde moment. Zo kunnen we het gesprek voeren over wat tijd met ons doet. En wat tijd met ons bewustzijn doet. Zo kun je iets leren over jezelf. Omdat je op een andere manier over tijd gaat nadenken.
open wetenschap
‘Ik geloof in open wetenschap. Wetenschap die midden in de samenleving staat en daar moeite voor doet. Ik geloof in een samenleving die bijdraagt aan wat wetenschappers onderzoeken, hoe ze dat onderzoeken en de zoektocht naar de vorm waarin de geproduceerde kennis van waarde is. Samen onderzoeken we wat tijd doet met ons gevoel.’
psychiatrie nu
‘De Nieuwe GGZ’ ziet steeds meer het belang van ‘de ervaring’ (van de patiënt) in het beantwoorden van vragen over mentale gezondheid.
wetenschapsgeschiedenis
In de Jaren ‘30 hebben vier psychiaters onderzoek gedaan naar het verband tussen tijdservaring en gezondheid en daarmee een grote invloed uitgeoefend op het denken over de mens in hun tijd. Deze psychiaters zijn nu zo goed als vergeten. Om meer duidelijkheid te krijgen over de invloed van tijd op ons leven is het belangrijk om het werk van die psychiaters te onderzoeken.
samen
‘Samen stellen we de relevante vragen vast en geven we de Open Wetenschap vorm en inhoud. Ik leer van jou wat de volgende stap in het onderzoek gaat zijn. Na een tussentijd evenement heb je de tijd besproken en vooral gezamenlijk beleefd. Zo kun je op een andere manier naar dat alledaagse grote en kleine lijden kijken.’
